Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) haziran ayı fiyat gelişmeleri değerlendirmesini yayımladı.
Memurların ve emeklilerin 6 aylık enflasyon farkı hesaplamasında kritik öneme sahip olan enflasyon verileri beklentinin altında gelmişti. TÜİK, haziranda enflasyonun aylık bazda yüzde 1,64 yıllık bazda ise yüzde 71,60 arttığını açıklamıştı. Böylece enflasyonda yıllık bazda 8 ay sonra ilk düşüş kaydedilmişti. ÖTV zamların etkili olan üretici enflasyonun ise aylık yüzde 1,38, 6 aylık yüzde 19,49 ve yıllık bazda yüzde 50,09 arttığı kaydedilmişti.
TÜİK verilerinin açıklanmasının ardından fiyat gelişmelerine ilişkin değerlendirmelerini paylaşan TCMB, değerlendirmede “Yıllık enflasyon, hizmet grubunda sınırlı olmak üzere, tüm gruplarda gerilemiştir. Hizmet grubunda aylık fiyat artışı, önceki aya kıyasla zayıflamakla beraber görece yüksek seyrini korumuştur” ifadelerine yer verdi.
ULAŞTIRMADA BAYRAM ETKİSİNE DEĞİNİLDİ
Aylık bazda fiyat artışlarının kira ve lokanta-otel alt gruplarında zayıfladığı, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde güç kazandığı belirtilen değerlendirmede “Haziran ayında kirada aylık artış yüzde 5,09’a gerilerken, yıllık enflasyon 1,50 puan düşüşle yüzde 123,64 olarak gerçekleşmiştir. Gıda fiyatlarındaki artışın son dönemde kısmen zayıflamasıyla birlikte, lokanta-otel alt grubu aylık enflasyonu yüzde 3,09 ile bir önceki aya kıyasla azalmıştır. Diğer hizmetler alt grubunda, eğitim hizmetleri görece yüksek fiyat artışıyla, bakım ve onarım ile sigorta hizmetleri isefiyat düşüşleriyle öne çıkan kalemler olmuştur” denildi.
Ulaştırma ve haberleşmede fiyat artışlarının güçlendiğine değinen TCMB, “Ulaştırma hizmetlerinde fiyat artışı (yüzde 4,53) bayramın da etkisiyle haziran ayında güç kazanmış, böylelikle yıllık enflasyon 4,44 puan yükselerek yüzde 103,54 seviyesine ulaşmıştır. Alt grup aylık enflasyonunda, karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığının (yüzde 12,71) yanı sıra şehir içi yolcu taşımacılığı tarifelerindeki artışlar belirleyici olmuştur. Haberleşme hizmetleri fiyatları yüzde 4,20 oranında yükselirken, cep telefonu ve internet ücretlerinin yanı sıra posta hizmetleri fiyatındaki belirgin artış dikkat çekmiştir” dedi.
OTOMOBİL KAMPANYALARININ ETKİSİNE DEĞİNİLDİ
“Dayanıklı mal fiyatları döviz kurundaki ılımlı seyir, iç talep gelişmeleri ve otomobilde gerçekleşen indirim kampanyalarına bağlı olarak uzun bir aranın ardından haziran ayında gerilemiştir” ifadelerine yer verilen değerlendirmede dayanıklı mallara ilişkin şunlar kaydedildi:
“Dayanıklı mallar (altın hariç) fiyatları son dönemde döviz kurundaki ılımlı seyir ve iç talepteki görünümün yansımalarıyla 2021 yılı ağustos ayından bu yana ilk defa düşüş (yüzde 0,50) göstermiş, grup yıllık enflasyonu 10,54 puanlık düşüşle yüzde 46,89 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde fiyatlar mobilya (yüzde 1,95) ve beyaz eşyada (yüzde 1,30) artarken, otomobil (yüzde 0,92) ile beyaz eşya dışında kalan elektrikli ve elektriksiz ev aletlerinde (yüzde 1,99) gerilemiştir.”
‘TAZE MEYVE SEBZE FİYATLARINDA YÜKSEK ARTIŞ GÖRÜLDÜ’
Değerlendirmede gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatların haziran ayında yüzde 1,78 oranında arttığı, yıllık enflasyonun ise 2,06 puan düşerek yüzde 68,08 olduğu belirtildi. Ayrıca yıllık enflasyonun işlenmemiş gıdada 6,03 puan gerilediğini işlenmiş gıdada ise 1,39 puan arttığı kaydedildi.
“Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, sebze fiyatlarında daha belirgin olmak üzere taze meyve sebze fiyatları haziran ayında yüksek bir artış kaydetmiştir” denilen açıklamada kırmızı et fiyatlarının düştüğü belirtilerek şunlar kaydedildi:
“Diğer işlenmemiş gıda grubunda, kırmızı et fiyatlarında süregelen artışların yerini düşüşe bıraktığı izlenmiş, benzer şekilde kümes hayvanları eti fiyatları da bu dönemde gerilemiştir. Yumurta fiyatlarındaki düşüş ise haziran ayında sürmüştür. Böylece, işlenmemiş gıda aylık fiyat artışı yüzde 0,79 olarak gerçekleşmiştir. İşlenmiş gıdada aylık enflasyon yüzde 2,71 ile önceki aya kıyasla yavaşlarken, ekmek-tahıllar kalemindeki fiyat artışı (yüzde 4,64) ekmek fiyatları öncülüğünde belirgin olmuştur.”
ÜFE’DE ENERJİ FİYATLARINA DİKKAT ÇEKTİ
Yurt içi üretici fiyatlarına ilişkin değerlendirmede ise enerji fiyatlarındaki yüzde 2,22 oranındaki artışa dikkat çekildi.
TCMB üretici fiyatlarına ilişkin değerlendirmede “Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, kömür ve linyit, içecekler, su ve suyun arıtılması ve damıtılması, basım ve kayıt hizmetleri, deri ve ilgili ürünler, elektrik gaz buhar ve iklimlendirme fiyat artışları ile öne çıkan alt gruplar olmuştur” ifadelerine yer verdi.
